Ντε Σίκα, Βιτόριο

(Vittorio de Sica, Σόρα, Φροζινόνε 1901 – Παρίσι 1974). Ιταλός σκηνοθέτης και ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου. Το 1923 μπήκε στον θίασο της Τατιάνας Παύλοβα, εγκαινιάζοντας έτσι μια πολύχρονη θεατρική σταδιοδρομία που τον έφερε σε διάφορους θιάσους, στους οποίους ερμήνεψε ρόλους καρατερίστα, ζεν-πρεμιέ, μπριλάντε, αλλά και ρόλους με απαιτήσεις όπως στο Λιολά του Πιραντέλο κλπ. Το 1929 δοκίμασε να εργαστεί στον κινηματογράφο και ύστερα από αρκετούς ασήμαντους ρόλους ο Μάριο Καμερίνι τον διάλεξε ως πρωταγωνιστή για την ταινία του Οι άντρες, αυτά τα καθάρματα! (1932). Η κινηματογραφική επιτυχία του άνοιξε επίσης τον δρόμο της θεατρικής επιτυχίας και το 1933 σχημάτισε έναν θίασο με τον Τόφανο και την Τζουντίτα Ρισόνε, καθώς και το 1935 με τη Ρισόνε και το Μελανάτι. Ως το 1940, ο Ν. υπήρξε ένας από τους πιο δημοφιλείς ηθοποιούς του ιταλικού κινηματογράφου και του θεάτρου, ειδικευμένος σε ένα ελαφρύ ρεπερτόριο που εύκολα άρεσε στο κοινό. Όταν, το 1940, ένιωσε πως οι δυνατότητες του τύπου που είχε δημιουργήσει κόντευαν να εξαντληθούν, εγκαινίασε μια καινούρια σταδιοδρομία ως σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Αφού μιμήθηκε στα πρώτα χρόνια, τα πρότυπα του δασκάλου του Καμερίνι, σύντομα απομακρύνθηκε από αυτά και αναγνωρίστηκε ως μία από τις πιο δυνατές και αυθεντικές προσωπικότητες του ιταλικού κινηματογράφου, ως το σημείο να κερδίσει διεθνή φήμη αμέσως μετά τον πόλεμο με την ταινία Sciusciά (1946). Ακολούθησαν τα Κλέφτες ποδηλάτων (1948), Θαύμα στο Μιλάνο (1951) και Ουμπέρτο (1952), με τις οποίες έδωσε μια κριτική εικόνα της κοινωνικής κατάστασης στην Ιταλία, βλέποντας την διαδοχικά μέσα από τις περιπέτειες ενός άνεργου του μιλανέζικου υποπρολεταριάτου και ενός γέρου συνταξιούχου. Τα χρόνια που ακολούθησαν έφεραν πολλές πίκρες στον Ν., ο οποίος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη σκηνοθεσία, μη μπορώντας να συνδυάσει τα καλλιτεχνικά του ιδεώδη με τις απαιτήσεις της κινηματογραφικής αγοράς. Ξανάρχισε ωστόσο να εργάζεται ως ηθοποιός, επάγγελμα που είχε εγκαταλείψει σχεδόν εντελώς. Το 1960 με την ταινία Η ατιμασμένη, η σκηνοθετική σταδιοδρομία του Ν. μπήκε σε μια καινούρια και παραγωγική φάση. Παρά τη φιλόδοξη όμως και πεισματική θέλησή του να ανανεωθεί (όπως π.χ στους Εγκάθειρκτους της Αλτόνας, 1960), δεν κατόρθωσε να φτάσει στο επίπεδο των μεγάλων έργων που είχε γυρίσει στο παρελθόν. Μεγάλη εμπορική επιτυχία γνώρισαν ωστόσο οι ταινίες του Χθες, σήμερα, αύριο (1963), Γάμος αλά ιταλικά (1964) και Εραστές (1968). Στην ανάλυση του έργου του Ν. πρέπει να υπογραμμιστεί η συνεργασία του συγγραφέα Τσέζαρε Τζαβατίνι, υπεύθυνου για τα σενάρια όλων σχεδόν των ταινιών του. Ο Ντε Σίκα είναι ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς σκηνοθέτες της μεταπολεμικής εποχής. Εδώ μια εικόνα από την ταινία του «Η ατιμασμένη» (1960), από το μυθιστόρημα του Μοράβια.